Mahkemeler Yazın Açık Mı? Geleceğe Dair Bir Bakış
Son zamanlarda sıkça düşünüyorum, özellikle şu pandemi sonrası dönemde. Geleceğimizde neler değişecek, işler nasıl olacak, hayatımızı ne gibi yenilikler bekliyor? Ankara’da yaşayan bir genç olarak bu sorular, daha da netleşiyor. İş, sosyal hayat, ilişkiler, hatta devletle olan bağımız… Her şey dönüşüyor. Son günlerde, bir arkadaşım “Mahkemeler yazın açık mı?” diye sormuştu. Cevap vermek zor, çünkü bu soru yalnızca bugünün değil, yarının da sorusu gibi. Teknolojinin, hukukun ve devletin dinamikleri değiştikçe, mahkemelerin çalışma düzeni de değişecek gibi görünüyor. Peki, bu değişim nasıl olacak? 5-10 yıl sonra, mahkemeler yazın açık mı sorusu, hayatımızı nasıl etkiler?
Mahkemeler Yazın Açık Mı? Şu An Ne Durumdayız?
Bugün, mahkemeler yazın açık mı sorusuna verilecek yanıt çok net değil. Hala pandeminin etkileri devam ediyor, ama uzaktan mahkeme sistemleri, dijitalleşme adımları ve yeni çalışma yöntemleri hayatımıza girmeye başladı. Hani derler ya, “Yeni normal” diye, işte tam olarak o dönemin içindeyiz. Bugünlerde mahkemeler yazın açık mı, yoksa kapalı mı? Bu aslında bir tür dönemeç. Mahkemeler, önceki yıllara kıyasla daha fazla dijitalleşmeye ve esnekliğe doğru kayıyor. Hatta bazı davalar, dijital ortamda bile görülebiliyor. Ama işin aslı, her şeyin çok hızlı değişiyor olması. Mahkemeler yazın açık mı, belki bugünden çok farklı bir şekilde sorulacak bir soru olacak.
5-10 Yıl Sonra Mahkemeler Nasıl Olacak?
İleriye dönüp bakarken, kendime bir soru soruyorum: Mahkemeler, 5-10 yıl sonra nasıl olacak? Benim gibi teknolojiye meraklı birinin aklına hemen şu geliyor: “Yapay zekâ ve dijital teknolojiler mahkemelerde nasıl bir rol oynar?” Herhalde gelecekte, mahkemelerin çalışma biçimi daha çok dijital platformlar üzerinden olacak. Şu anda bile e-devlet üzerinden birçok işlemimizi yapabiliyoruz, belki de önümüzdeki yıllarda mahkemeler de tamamen dijitalleşir. Mahkemeler yazın açık mı, kapalı mı gibi sorular, dijital ortamda hızla ve daha verimli şekilde yanıtlanabilir hale gelir. Peki, bu sistemin hukuk üzerindeki etkileri ne olur? Teknoloji hukukun temel taşlarını nasıl etkiler? Yani, mesela bir yapay zekâ hakim olabilir mi? Ya da sanal gerçeklik ile duruşmalar yapılabilir mi?
Teknoloji, günümüzün hayatını hızlandırırken, benim gibi düşünen biri için her şeyin dönüşmesi bir anlamda kaçınılmaz görünüyor. Bu soruları kendi hayatımda düşünürken, iş yerimdeki online toplantılar, sosyal medyada karşılaştığım çeşitli yasalar ve hukuk alanındaki dijitalleşme bana da bir ışık tutuyor. Zaten bugünün dünyasında, sürekli dijital bağlantıdayız ve her şeyin bir uygulaması var. Mahkemeler de gelecekte daha fazla dijitalleşebilir, belki de tamamen uzaktan yapılacak duruşmalar bile hayatımıza girebilir. Ama o zaman, teknolojinin hukuki kararlar üzerindeki etkisi ne olur? Bu, tartışılması gereken büyük bir soru.
Mahkemeler Yazın Açık Mı? Gelecekte Bizi Neler Bekliyor?
Geleceğe dair düşünürken, bazen kaygılandığım noktalar da oluyor. 5-10 yıl sonra hayatımızda çok büyük değişiklikler olabilecekken, mahkemelerin işleyişi de bizim normal algılarımızdan çok farklı olabilir. Mahkemeler yazın açık mı sorusu, günümüzden farklı olarak başka bir şekilde sorulacak. 10 yıl sonra, bu soruyu sormanın bile anlamsız olabileceğini düşünüyorum. Neden? Çünkü belki o zaman, mahkemeler yazın kapalı mı, açık mı sorusu yerini başka bir soruya bırakacak. Hızlı bir dijitalleşme ile, kararlar belki de anında, birkaç saniye içinde verilebilir. Ya da, belki her şey o kadar dijitalleşmiş olacak ki, mahkemelere gitmeye bile gerek kalmayacak.
Bunları düşündükçe, içimde bazı kaygılar da oluşuyor. Şu an bile teknolojinin ne kadar hızla geliştiğini ve toplumu ne kadar dönüştürdüğünü göz önünde bulundurursak, belki de ileride hukuk, insanları daha az “görerek” ve daha çok algoritmalarla değerlendirecek. Bu, belki de daha tarafsız ve objektif kararlar almayı sağlayacak. Ama aynı zamanda, insan faktörünün tamamen devre dışı kaldığı bir hukuk düzeni de yaratabilir. O zaman, “hakim” olmanın anlamı ne olur? İnsan dokunuşunun yerini yapay zekâ mı alır?
Mahkemeler ve Toplum: Yeni Çalışma Modelleri
Mahkemeler yazın açık mı sorusunun gelecekteki etkilerinden bir diğerini de iş hayatı ve toplum üzerine düşünürken fark ediyorum. Bugün bile birçok ofis çalışma modeli evden yapılabiliyor. Çalışanlar, işlerini evlerinden rahatça halledebiliyorlar. 5-10 yıl sonra, belki de mahkemeler yazın açık mı, kapalı mı sorusu bile önemli olmayacak, çünkü işler dijital ortamda halledilecek. Hem iş yaşamı hem de günlük ilişkilerimiz daha fazla dijitalleşecek, belki de çok daha fazla sanal ortamda görüşmeler yapacağız. Herkesin hukukla, devletle ve adaletle olan bağını da teknoloji yeniden tanımlayacak.
Mahkemeler yazın açık mı sorusunun cevabı, belki de sadece bir simge olacak. Gelecekte, bu tür sorular bizim sadece sosyal sistemimizi değil, aynı zamanda değerlerimizi, inançlarımızı ve hak anlayışımızı da dönüştürecek. Mahkemeler, toplumun adalet arayışının bir yansımasıdır ve teknolojinin adalet anlayışımızı nasıl şekillendireceği ise, şimdiden tahmin edemediğimiz kadar büyük bir etkiye sahip olacak. Bu da geleceğin bizler için daha karmaşık ama bir o kadar da ilginç bir hal alacağına işaret ediyor.